ประเทศชื่อ 'ไทย' - สถานะ 'ไร้เสรีภาพ'

เปิด 3 รายงาน จากนานาชาติ วิจารณ์ประชาธิปไตย-เสรีภาพในไทย พร้อมเปิงโปงกระบวนการใช้ภาษีประชาชนจัดตั้งกองทัพข่าวปลอมในโลกออนไลน์

ช่วงเวลาต้นปี ถ้าไม่มีไว้เพื่อตั้งเป้าพิชิตบางสิ่ง ก็เป็นเพื่อสะท้อนสรรพสิ่งที่ผ่านมาในอดีต

แค่ก้าวเข้าเดือนที่ 3 ของปี 2564 รัฐบาลไทยโดนรายงานระดับนานาชาติแฉความด้อยประสิทธิภาพไปแล้วอย่างน้อย 3 เรื่อง ได้แก่ ไร้ศักยภาพในการคงไว้ซึ่งประชาธิปไตย, ลิดรอนเสรีภาพประชาชน ทั้งยังจัดตั้งกองทัพบิดเบือนข้อมูลจากภาษีพลเมือง โดยยังไม่นับข้อมูลจากการอภิปรายไม่ไว้วางใจในช่วงที่ผ่านมา

2 ก.พ. : The Economist

'The Economist Intelligence Unit' ซึ่งเป็นหน่วยงานวิเคราะห์ข้อมูลภายใต้หนังสือพิมพ์รายสัปดาห์ของประเทศอังกฤษอย่าง 'ดิ อิโคโนมิสต์' เปิดฉากแสดงข้อมูล 'ดัชนีประชาธิปไตยโลก' ประจำปี 2563 ในช่วงต้นเดือน ก.พ.ที่ผ่านมา

จากการวิเคราะห์ข้อมูลทั้ง 167 ประเทศ ทั่วโลกมีคะแนนเฉลี่ยแค่เพียง 5.37 เต็ม 10 คะแนนเท่านั้น ซึ่งเป็นผลลัพธ์ที่เลวร้ายที่สุดนับตั้งแต่มีการจัดทำดัชนีประชาธิปไตยนี้ขึ้นมาในปี 2549

เมื่อพิจารณา 5 องค์ประกอบสำคัญ ได้แก่ 1.กระบวนการเลือกตั้งและความหลากหลายทางการเมือง 2.การบริหารงานของรัฐบาล 3.การมีส่วนร่วมทางการเมือง 4.วัฒธรรมประชาธิปไตยทางการเมือง และ 5.เสรีภาพของพลเมือง

'ไทย' รั้งอยู่ในอันดับที่ 73 ของโลก ด้วยคะแนนรวม 6.04 ถูกจัดอยู่ในหมวด 'กลุ่มประเทศประชาธิปไตยมีตำหนิ' (flawed democracy) ทั้งยังเกือบหลุดกลับไปอยู่ในหมวด 'ระบอบปกครองผสม' (Hybrid regime) ด้วยคะแนนที่ช่วยชีวิตเอาไว้เพียง 0.5 เท่านั้น

3 มี.ค. : CIB Report, Facebook

เมื่อ 3 มี.ค. เฟซบุ๊กออกประสำคัญจากรายงานการ 185 ปิดบัญชีสัญชาติไทยที่มีพฤติกรรมที่ถูกจัดอยู่ในประเภทพยายามบิดเบือนข้อมูลให้เกิดประโยชน์กับฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง (coordinated inauthentic behaviour: CIB)

จากตัวเลขทั้งหมด แบ่งออกเป็น 77 บัญชีเฟซุบ๊กทั่วไป, 72 เพจเฟซบุ๊ก, 18 กลุ่มในเฟซบุ๊ก และอีก 18 บัญชีบนอินสตาแกรม ซึ่งรายงานระบุว่ามีต้นกำเนินในประเทศไทยและมุ่งเป้ากระจายข้อมูลเหล่านั้นไปยังพื้นที่จังหวัดทางตอนใต้ของประเทศ

เฟซบุ๊กให้คำอธิบายสำคัญว่า สาเหตุที่ต้องปิดบัญชีเหล่านี้เป็นเพราะผู้ใช้งานละเมิดกฎที่เกี่ยวข้องกับ 'การแทรกแซงจากรัฐบาล' เพื่อเอื้อให้เกิดประโยชน์แก่ฝ่ายหนึ่งฝ่ายใดโดยมี "ตัวแทนจากรัฐบาลเป็นผู้ดำเนินการ" ซึ่งในที่นี้มีความเกี่ยวข้องกับกองทัพ

เฟซบุ๊กยังพบว่า มีถึง 703,000 บัญชี ที่ติดตามหนึ่งในเพจเฟซบุ๊กที่ถูกปิดไป ขณะที่อีกประมาณ 100,000 บัญชี เข้าร่วมกับกลุ่มเฟซบุ๊กเหล่านี้อย่างน้อยหนึ่งกลุ่ม และอีกประมาณ 2,500 บัญชี ติดตามหนึ่งในบัญชีอินสตาแกรมไอโอเหล่านี้

3 มี.ค. : Freedom House

ในช่วงเวลาไล่เลี่ยกับรายงานจากเฟซบุ๊ก Freedom House ซึ่งเป็นหน่วยงานองค์กรไม่แสวงหาผลกำไรเผยรายงานสะท้อนเสรีภาพในประเทศไทย พบว่า ไทย' ได้คะแนนเสรีภาพรวม 30 คะแนน ถูกจัดอยู่ในสถานะ 'ไร้เสรีภาพ' (not free) ขณะที่คะแนนย่อยในฝั่ง สิทธิทางการเมือง (political rights) และ เสรีภาพพลเมือง (civil liberties) อยู่ที่ 5 และ 25 คะแนน ตามลำดับ

เท่านั้นยังไม่พอ ไทยยังอยู่ในกลุ่มประเทศ 'ไร้เสรีภาพทางอินเทอร์เน็ต' เช่นกัน โดยมีองค์ประกอบทั้งจาก อุปสรรคในการเข้าถึงอินเทอร์เน็ต, การจำกัดเนื้อหา และการละเมิดสิทธิของผู้ใช้งาน

รายงานระบุว่า ที่ประเทศไทยถูกลดสถานะจากประเทศ 'มีเสรีภาพบางส่วน' มาอยู่ในสถานะ 'ไม่มีเสรีภาพ' มากจากคำตัดสินยุบพรรคอนาคตใหม่ (ในตอนนั้น) ซึ่งได้รับคะแนนเสียงจากประชาชนจำนวนมาก

ประกอบกับที่ "รัฐบาลทหาร" เข้าสลายการชุมนุมของกลุ่มคนรุ่นใหม่ที่ออกมาเรียกร้องในมีการปฏิรูปประชาธิปไตยในไทย