ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ที่บริเวณเขื่อนริมโขง เทศบาลเมืองมุกดาหาร อำเภอเมือง จังหวัดมุกดาหาร กองทัพแมลง หรือชาวบ้านเรียกว่า “ชีปะขาว” ในแม่น้ำโขงได้บินมาเล่นแสงจากไฟที่ให้แสงสว่างตามแนวถนนสายต่างๆ นับล้านตัว สร้างความเดือดร้อนรำคาญแก่ประชาชน และผู้ประกอบการร้านค้า ร้านอาหาร และโรงแรมเป็นอย่างมาก แต่ในทางกลับกันเป็นผลดีต่อเกษตรกรผู้เลี้ยงปลากระชัง เป็ด ไก่ ที่พากันเก็บซากแมลงชีปะขาวไปเป็นส่วนผสมของอาหารเลี้ยงปลา ซึ่งจำนวนแมลงชีปะขาวที่ออกมามากหรือน้อยนั้นจะบ่งบอกถึงความอุดมสมบูรณ์ของปลาน้ำโขง หากออกมามากบ่งชี้ว่าปลาในแม่น้ำโขงจะมีมาก แต่หากออกมาน้อยปลาในลำน้ำโขงในปีนั้นๆ จะลดน้อยลง     

แมลงชนิดนี้ชาวมุกดาหารเรียกว่าแมลงชีปะขาว หรือแมลงปอ หนึ่งปีจะออกมาครั้งหรือสองครั้ง ปีไหนถ้าออกมามากแสดงว่าปีนั้นจะอุดมสมบูรณ์ ปลาน้ำโขงจะมาก แมลงชีปะขาวจะขึ้นมาจากแม่น้ำโขงและจะมีอายุสั้นเพียงหนึ่งวัน แมลงชีปะขาวเป็นสัตว์ที่มีอายุสั้นที่สุดในโลก เพราะแมลงชีปะขาวจะขึ้นมาเล่นไฟเหมือนผึ้งแตกรังแล้วตกลงพื้นทำให้ขาวเหมือนหิมะ     

กรมควบคุมมลพิษระบุว่า แมลงชีปะขาวเป็นสิ่งมีชีวิตหน้าดินที่สามารถเป็นตัวชี้วัดคุณภาพน้ำของแหล่งน้ำไหล โดยแบ่งเป็น 4 ระดับ คือ

1. คุณภาพน้ำดีมาก สัตว์ที่พบมากที่สุดคือ ตัวอ่อนแมลงเกาะหิน ตัวอ่อนแมลงชีปะขาว

2. คุณภาพน้ำดี สัตว์ที่พบมากที่สุดคือ ตัวอ่อนแมลงหนอนปลอกน้ำ

3. คุณภาพน้ำปานกลาง สัตว์ที่พบมากที่สุดคือ ตัวอ่อนแมลงปอ กุ้งน้ำจืด ปูน้ำจืด

4. คุณภาพน้ำไม่ดี สัตว์ที่พบมากที่สุดคือ หนอนแดง ไส้เดือนน้ำจืด

ทั้งนี้แมลงชีปะขาวมีความไว้ต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพสิ่งแวดล้อม ทนต่อมลพิษได้น้อย และไม่สามารถทนอยู่ในสภาพที่แหล่งน้ำมีออกซิเจนต่ำ (อ่านเพิ่มเติม)

 “ชีปะขาว” จัดอยู่ในกลุ่มของแมลงอันดับอีฟีเมอรอปเทอรา (Ephemeroptera) เป็นกลุ่มแมลงน้ำที่พบอาศัยอยู่ทั้งแหล่งน้ำนิ่งและแหล่งน้ำไหล ใช้ชีวิตส่วนมากเป็นตัวอ่อนอาศัยอยู่ในน้ำ ลักษณะเฉพาะของแมลงชีปะขาวคือ ระยะที่มีปีกมี 2 ระยะ คือ ตัวรองตัวเต็มวัย (subimago) ระยะนี้ปีกจะมีสีขุ่น ปกคลุมด้วยขนขนาดเล็ก กันน้ำได้ อวัยวะเพศยังเจริญไม่เต็มที่ จากนั้นจะลอกคราบอีกครั้งกลายเป็นตัวเต็มวัย (imago) ปีกใสเป็นเงา อวัยวะเพศเจริญเต็มที่พร้อมจะผสมพันธุ์และวางไข่ ตัวเต็มวัยของแมลงชีปะขาวจะไม่กินอาหาร เนื่องจากโครงสร้างของส่วนปากลดรูปไป ทำให้ตัวเต็มวัยของแมลงชีปะขาวมีอายุสั้น คือมีอายุประมาณ 1-2 ชั่วโมง จนถึง 14 วัน ตัวเต็มวัยของแมลงชีปะขาวทำหน้าที่ผสมพันธุ์และวางไข่เท่านั้น จากนั้นจะตายไปในช่วงผสมพันธุ์ แมลงชีปะขาวเป็นสัตว์ที่มีอายุสั้นที่สุดในโลก