สีจิ้นผิง ประธานาธิบดีจีน แถลงขณะเข้าร่วมการประชุมสุดยอดผู้นำจีน-แอฟริกา เพื่อความเป็นหนึ่งเดียวในการต่อสู้กับโรคระบาดโควิด-19 ว่ารัฐบาลจีนจะไม่เก็บหนี้ปลอดดอกเบี้ยที่กำลังจะครบกำหนดชำระในปีนี้กับบางประเทศในทวีปแอฟริกา ทั้งยังเตรียมแผนดำเนินการสร้างโรงพยาบาลและส่งบุคลากรผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์ไปประจำการเพื่อต่อสู้กับวิกฤตโรครบาดเพิ่มเติม
เจ้าหนี้รายใหญ่ของแอฟริกายังกระตุ้นให้สถาบันการเงินในประเทศ อาทิ ธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้าแห่งประเทศจีน รวมไปถึงธนาคารเพื่อการพัฒนาประเทศจีนเร่งพูดคุยกับประเทศต่างๆ ในแอฟริกาเพื่อจัดสรรสินเชื่อภาครัฐ
มาตรการดังกล่าวที่ออกมายังสอดรับกับแนวนโยบายของประเทศสมาชิกกลุ่มจี20 ที่มีมติยุติการให้ประเทศที่มีรายได้น้อยจ่ายคืนหนี้ชั่วคราวจนถึงสิ้นปี 2563
สีจิ้นผิง กล่าวว่า "จีนหวังว่าสังคมนานาชาติ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง กลุ่มประเทศพัฒนาแล้วและสถาบันการเงินข้ามชาติ จะดำเนินนโยบายอย่างเข้มข้นขึ้นในการพักและหยุดการจ่ายหนี้ของแอฟริกา"
- ไซริล รามาโฟซา ประธานาธิบดีประเทศเซาท์แอฟริกา
ด้านไซริล รามาโฟซา ประธานาธิบดีประเทศเซาท์แอฟริกา ทั้งยังเป็นประธานสหภาพแอฟริกา หรือ AU ซึ่งประกอบด้วย 55 ประเทศในทวีป ชี้ว่า ภูมิภาคต้องการอุปกรณ์การแพทย์อย่างเร่งด่วน เช่นเดียวกับต้องการสถานที่กักตัวให้กับผู้คนเพื่อต่อสู้กับโรคระบาดที่ทวีปกำลังเผชิญ ด้วยตัวเลขผู้ติดเชื้อสูงถึง 259,000 ราย และมีผู้เสียชีวิตแล้วกว่า 7,000 ราย สร้างความตึงเครียดให้กับระบบสาธารณสุขของภูมิภาคอย่างมาก
ภูเขาหนี้ใต้น้ำ
หนังสือพิมพ์เซาท์ไชน่ามอร์นิ่งโพสต์รายงานความเห็นจากผู้สังเกตการณ์หลายรายว่า แม้ที่ผ่านมาจีนจะประกาศยกหนี้ที่ปราศจากดอกเบี้ยซึ่งเป็นสินเชื่อภาครัฐให้กับหลายประเทศในทวีปแอฟริกา อาทิ ในปี 2561 ที่จีนยกหนี้มูลค่า 78 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ (2,414 ล้านบาท) ให้กับแคเมอรูน, 7.2 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ (216 ล้านบาท) ให้กับบอตสวานา และอีก 10.6 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ (328 ล้านบาท) ให้กับเลโซโท
นอกจากนี้ ในปี 2560 จีนยังยกหนี้มูลค่า 160 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ (4,900 ล้านบาท) ให้กับซูดาน เท่านั้นยังไม่พอ ในปีที่ผ่านมา รัฐบาลยังปรับโครงสร้างหนี้ของสาธารณรัฐคองโก (คองโก-บราซาวีล) ช่วยให้ประเทศปลดล็อกหนี้มูลค่า 449 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ (13,900 ล้านบาท)
มูลค่าหนี้ที่กล่าวมาข้างต้น ยังคิดเป็นสัดส่วนน้อยกว่าร้อยละ 5 ของยอดหนี้ที่ประเทศในทวีปแอฟริกามีต่อประเทศจีน ข้อมูลจากสถาบันริเริ่มการวิจัยระหว่างจีนและแอฟริกาของมหาวิทยาลัยจอนส์ฮอปกินส์ชี้ว่า มูลค่าหนี้ที่จีนปล่อยกู้ให้ 49 ประเทศในแอฟริการะหว่างปี 2543-2560 อาจมีสูงถึง 143,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ หรือกว่า 4.4 ล้านล้านบาท
- ท่าเรือขนส่งสินค้าในสาธารณรัฐคองโก
รายงานชี้ว่า หลังจากต้นศตวรรษที่ 2000 เป็นต้นมา มูลค่าหนี้ที่เกิดจากเม็ดเงินสินเชื่อช่วยเหลือจากจีนให้กับประเทศในทวีปแอฟริการซึ่งส่วนมากจะเป็นสินเชื่อภาครัฐแบบปลอดดอกเบี้ยมีสัดส่วนเล็กลงมาก เมื่อเทียบกับสัดส่วนสินเชื่อแบบอื่นๆ ที่จีนปล่อยให้กับแอฟริกา อีกทั้งมาตรการล่าสุดที่ออกมาก็ไม่ใช่เรื่องใหม่ เพราะระหว่างปี 2543 - 2562 จีนยกเลิกหนี้ให้แอฟริการวมแล้วอย่างต่ำ 3,400 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ หรือประมาณ 105,000 ล้านบาท แต่สินเชื่อผ่อนปรน (concessional loans) และสินเชื่อในเชิงพาณิชย์ (commercial loans) กลับไม่เคยมีการพิจารณายกเลิกแต่อย่างใด
พันธมิตรทางเศรษฐกิจ
การตัดสินใจช่วยเหลือแอฟริกาในสภาวการณ์ปัจจุบันอาจสร้างความลำบากให้ประเทศไม่น้อย เนื่องจากอัตราการเติบโตทางเศรษฐกิจของจีนเองก็ยังชะลอตัวและฟื้นตัวช้ากว่าที่หลายฝ่ายประเมินไว้ ตัวเลขการส่งออกรวมไปถึงผลผลิตทางอุตสาหกรรม กิจกรรมการลงทุน และยอดการค้าปลีกยังทรงไม่ฟื้นตัวดีทั้งสิ้น
อย่างไรก็ตาม สีจิ้นผิง ชี้ว่า การสร้างความเข้มแข็งอย่างต่อเนื่องให้กับโครงการริเริ่มหนึ่งแถบหนึ่งเส้นทาง (BRI- Belt and Road Initiative) ท่ามกลางวิกฤตโรคระบาดเป็นเรื่องสำคัญ อีกทั้งจีนและแอฟริกาก็ยังมี "มิตรภาพที่ยืนยาว" ร่วมกัน
สีจิ้นผิง กล่าวว่า "ไม่ว่าสถานการณ์ระดับนานาชาติจะเป็นอย่างไร จีนจะไม่มีวันปล่อยให้ความมุ่งมั่นที่จะสร้างความร่วมมือและความเป็นหนึ่งเดียวกันที่ยิ่งใหญ่กับแอฟริกาสูญไป"
อ้างอิง; CNN, SCMP, Reuters, Bloomberg
ข่าวที่เกี่ยวข้อง;
